Maneż kieratowy - Szynwałd 292

 

 

Był to ostatni zachowany tego typu budynek w okolicach Tarnowa. Zbudowany został na początku XX w. przez Jana Czarnika, dziadka właścicielki gospodarstwa - Barbary Brudnej.

Był dość nietypowy, gdyż zazwyczaj takie budowle stawiano na planie prostokąta lub kwadratu, a nie okręgu jak w tym przypadku. Budynek miał średnicę około ośmiu metrów, jego konstrukcję nośną tworzyło osiem, ustawionych pionowo słupów połączonych górą poziomymi belkami oczepu i usztywnionych ukośnymi zastrzałami. Całość została oszalowana pionowo deskami. Dach był stożkowaty, pokryty strzechą, wznosił się na wysokość około pięciu metrów. Konstrukcja budynku ustawiona była na kamieniach piaskowca, przywiezionych z pobliskiej Kamiennej Góry.

Kiedyś we wnętrzu budowli znajdował się kierat (maneż) - stacjonarne urządzenie, służące do wprawiania w ruch istniejących wtedy maszyn rolniczych: stępu, sieczkarni, młockarni, żaren. Składało się ono z zespołu zębatych przekładni osadzonych na ramie, poruszanych siłą zwierząt pociągowych: koni, wołów, czasem krów, które zaprzęgnięte do jego ramion chodziły wolno wokół ustawionej pionowo osi.

W 2017 r. budynek zawalił się z powodu złego stanu technicznego.

 


Budynek w 2011 r.


 

Wykaz źródeł

  1. Kierat - niszczejący zabytek, "Echo Gminy" 2011, kwiecień-czerwiec, nr 2.
  2. Krupiński Andrzej B., Zabytki Ziemi Tarnowskiej w rysunkach i opisach Andrzeja B. Krupińskiego, Tarnów 2003.

 

 

........................