Historia straży pożarnej w Szynwałdzie

 

Garaż Kółka Rolniczego, w którym OSP przechowywała sprzęt pożarniczy, 1975 r.

 

Ochotnicza Straż Ogniowa w Szynwałdzie została założona w 1887 r. dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Aleksandra Siemieńskiego.

Była ona bardzo potrzebna we wsi, gdyż w tamtych czasach z powodu drewnianej zabudowy, dachów krytych słomą i powszechnym braku kominów w domach często wybuchały pożary. Początkowo szynwałdzka Straż Ogniowa podlegała Zarządowi Głównemu Towarzystwa Kółek Rolniczych i dysponowała trzema sikawkami. Później dokupiono kilka beczek, w których była dowożona woda do pożaru. Środkiem lokomocji były wtedy woły lub konie, a syrenę zastępował dzwon kościelny. Straż była dobrze zorganizowana i uchodziła za jedną z lepszych w okolicy.

Przed II wojną światową prezesami straży byli: Wojciech Cichoń, Józef Kantor i Ludwik Antosz. Działali również: Franciszek Antosz, Walenty Antosz, Stanisław Chrostek, Grzegorz Czarnik, Józef Galus, Piotr Iwan, Józef Jop, Józef Kantor, Wojciech Kantor, Józef Kopacz, Kazimierz Kopacz, Jan Kusek, Jan Mazur, Józef Mazur, Jakub Micek, Stanisław Szczęch, Jan Śrutek, Stanisław Tragarz, Piotr Tryba, Franciszek Zegar, Stanisław Zegar.

 

   

Pieczęć używana od 1923 r. do wybuchu II wojny światowej

 

W czasie II wojny światowej działalność straży została czasowo zawieszona, a wielu druhów brało czynny udział w działaniach wojennych. Po II wojnie światowej władze gminne w Ryglicach nakazały sołtysowi Szynwałdu Józefowi Galusowi przekazanie sprzętu i umundurowania do siedziby gminy. Pomimo tego jednostkę ponownie reaktywowano. Dokonał tego pierwszy powojenny komendant Józef Iwan, który zdobył nowy sprzęt i prowadził szkolenia.

W tym czasie aż do 1975 r. remiza znajdowała się w stajniach podworskich. W 1952 r. straż otrzymała pierwszą motopompę. W 1959 r. mieszkańcy Szynwałdu w podziękowaniu za ofiarność i poświęcenie w ratowaniu ludzi i dobytku ufundowali straży sztandar. W 1961 r. został zakupiony samochód Dodge 3/4, który służył do 1971 r. W 1970 r. straż zdobyła nową motopompę typu M-400, a jednostka została zakwalifikowana do wyższej grupy w systemie ratowniczym M-2.

W 1973 r. rozpoczęto budowę remizy na działce na wprost kościoła, zakupionej za własne fundusze strażaków. W 1975 r. sprzęt pożarniczy został przeniesiony do pomieszczeń Kółka Rolniczego. 25 lipca 1982 r. remiza została oddana do użytku. Przez kilka lat część budynku wynajmowała Szkoła Podstawowa (1982-1986) i Biblioteka Publiczna (1982-1988). Od 1986 r. działał tam Klub Rolnika pod patronatem Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska Gumniska.

 

Otwarcie nowego budynku remizy OSP - 25 lipca 1982 r.

 

W latach 1971-1983 straż nie dysponowała żadnym samochodem gaśniczym, do pożaru jechano końmi lub traktorem. Dopiero w 1983 r. dzięki Komendzie Rejonowej Straży Pożarnej w Tarnowie, jednostka otrzymała samochód pożarniczy Star 266 GBM. W 1984 r. została poświęcona przez ks. Stefana Zymułę figura św. Floriana, która do 2012 r. znajdowała się w gablocie na budynku remizy, a obecnie stoi w świetlicy strażackiej. W 1989 r. wybudowano wieżę do suszenia węży.

W 1990 r. druhowie wykonali schody do kościoła parafialnego, znajdujące się po prawej stronie od drogi głównej, nazywane odtąd schodami strażackimi. W 1992 r. kilku druhów brało udział w gaszeniu wielkiego pożaru lasów w okolicach Kuźni Raciborskiej, byli to: Stanisław Żywiec, Zbigniew Tryba, Kazimierz Mazur, Władysław Kępowicz i Stanisław Plebanek. 9 maja 1993 r. odbyły się obchody 105-lecia istnienia OSP w Szynwałdzie. 11 września 1994 r. dokonano poświęcenia odnowionego przez strażaków pomnika rozstrzelanych trzech partyzantów.

 

Remiza OSP, koniec lat 90. XX w.

 

W 2001 r. poświęcony został nowy sztandar strażacki. W tym samym roku rozpoczęto rozbudowę remizy, powstało nowe skrzydło, w którym mieści się obecnie sklep wielobranżowy, salon fryzjerski, świetlica, sołtysówka, sala dla gości, zaplecze kuchenno-sanitarne. W starej części znajdują się garaże na samochód i sprzęt pożarniczy, sklep spożywczo-przemysłowy, a na piętrze sale wynajmowane na organizację wesel, spotkań i innych uroczystości. W 2012 r. cały budynek został ocieplony i wykonano nową elewację.

17 lutego 2012 r. jednostka została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. 1 lipca 2012 r. odbyły się uroczyste obchody 125-lecia OSP w Szynwałdzie. W tym dniu poświęcono również figurę św. Floriana, która znajduje się przed budynkiem remizy. Od 2013 r. jednostka w Szynwałdzie posiada nowy samochód pożarniczy Iveco Eurocargo.

Po II wojnie światowej naczelnikami i prezesami byli: Józef Iwan, Kazimierz Prokop, Józef Laska, Stanisław Micek, Bronisław Madeja, Roman Smoleń, Wojciech Gębica, Franciszek Chrostek, Stanisław Stańczyk, Jan Pazder, Zdzisław Tryba, Stanisław Żywiec, Adam Plebanek, Michał Bańdur, Tomasz Pruchnik i Tomasz Bańdur.

Obecnie w straży działają: Druhowie Czynni, Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza i Żeńska Drużyna Pożarnicza. Strażacy oprócz swoich obowiązków statutowych, aktywnie uczestniczą w uroczystościach parafialnych i kulturalnych na terenie Szynwałdu i gminy. Biorą udział w obchodach 3 maja, 11 listopada, dożynkach, festynach, pełnią straż honorową przy Grobie Pańskim.

 



 

 

Wykaz źródeł

  1. Archiwum Ochotniczej Straży Pożarnej w Szynwałdzie: Kronika Ochotniczej Straży Pożarnej w Szynwałdzie.
  2. Osoby prywatne, które udostępniły dokumenty: Małgorzata Madeja.
  3. Plebanek Kazimierz, Szynwałd. 650-lecie dziejów wsi i parafii, Szynwałd 1994.
  4. Strażacy ziemi tarnowskiej, red. Stanisław Bukowiec, Bochnia 2008.

 

 

 

 

........................